با سلام خدمت مراجعین گرامی و مهندسان خوب سرزمینم.
عرض تبریک و تهنیت به مناسبت فرارسیدن سال جدید شمسی
امیدوارم که سال خوب و خوش و پربرکتی برای همه مردم سرزمینم باشه.
امروز میخوام راجب به نشریه ی راهسازی یکم براتون خلاصه وار توضیح بدم.
امیدوارم که تلاشم در مورد جمع آوری خلاصه مطالب مورد قبولتون باشه.
نشریه شماره ۴۱۵
نشریه شماره ۴۱۵ با عنوان آئین نامه طرح هندسی راههای ایران در سال ۱۳۹۱ منتشر شده است. هدف از انتشار این نشریه، تدوین معیاری برای ایجاد هماهنگی در طراحی پروژههای راهسازی کشور است.
به دلیل یکنواختی در ضوابط فنی مربوط به طرح هندسی انواع مختلف راهها، نشریات مرتبط با طرح هندسی راهها (از جمله نشریات شماره ۸۷، ۱۶۱ و ۱۹۶) باز خوانی شده است. ضوابط مندرج در آنها بر اساس آخرین تغییرات مراجع معتبر و تجارب راهسازی، به روز رسانی شده و در نهایت در قالب نشریه ۴۱۵ گردآوری شده است.

طراح هندسه مسیر باید شناخت کافی از عوامل مؤثر بر طرح مسیر مانند محیط، کاربران، خودروها و تأسیسات جانبی داشته باشد. همچنین باید نکات مربوط به اجرا مانند ساخت مرحلهای مسیر یا محلهای تامین و انبارکردن مصالح را مورد توجه قرار دهد. مجموعه این عوامل تحت عنوان مبانی طراحی در این نشریه آورده شده است. طراح باید با بکارگیری مبانی طراحی این نشریه و سایر معیارهایی که در فصول بعدی نشریه به آنها پرداخته شده است، حداقلهای معیارهای طراحی را انتخاب و طرح اولیه مسیر را آماده کند. لازم به ذکر است کنار هم گذاشتن عناصر مجزای راه با رعایت حدود تعیین شده، شرط کافی براي ایجاد راه ایمن نیست و طراح باید در مرحله بعد با در نظر گرفتن ملاحظات ایمنی و اقتصادی، تغییرات لازم را در مسیر افقی و قائم بوجود آورده و طرح نهایی مسیر را تهیه کند.
هدف از آیین نامه طرح هندسى راه و بازنگرى آن
پروژههاى راهسازى به منظور ایجاد شرایط ایمن و راحت براى استفاده کنندگان از راههاى کشور انجام مىشود، به نحوى که در آن، نیازهاى اجتماعى، اقتصادى و زیست محیطى به شرح زیر به طور کامل رعایت شده باشد.
- نیاز به حمل و نقل ایمن، راحت، سریع و ارزان
- دستیابى به نیازها و هدفهاى استفاد هکنندگان
- توجه بیشتر به نیازهاى استفاده کنندگان آسیب پذیر
- در نظر گرفتن هزینه ها و ارزش هاى حفظ محیط زیست و منظرآرایى
- برنامه ریزى بر اساس امکان هاى مالى، بودجه و اعتبارات قابل دسترسى واقعى
- هزینه نگهدارى
باید در طرح راهها به این مسئله که ایجاد ارتباط مورد نظر، چه هزینههایى از سرمایه گذارى را به خود اختصاص مىدهد و بازده آن در کل سیستم ارتباطات به چه میزان است، توجه کافى مبذول داشت تا اولویت راه مورد نظر در کل سیستم را هسازى کشور از نظر منافع، اهداف و ارزشهاى اجتماعى و ملّى معلوم شود. در مطالعات راه باید هماهنگى طرح هندسى با نیازمندىهاى حجم ترافیک در ساعت طرح، با توجه به طبقه بندى عملکردی و شرایط محیطی راه و همچنین انواع وسایل حمل و نقل براى دستیابى به هدف نهایى که همان افزایش امکان تحرك و ایمنى بهره بردارى از راه است، مورد نظر باشد.
فهرست مطالب نشریه شماره ۴۱۵
نشریه شماره ۴۱۵ در ده فصل و ۴۲۲ صفحه توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه و تنظیم شده است.
طبقه بندی راهها
- طبقهبندی عملکردی
- طبقه بندی راه بر اساس پستی و بلندی منطقه
مبانی طراحی
- خودروی طرح
- سرعت طرح
- دسترسی (مدیریت دسترسی، کنترل دسترسی، انواع دسترسی و …)
- تسهیلات پیاده
- ساخت مرحلهای راهها و اتصال آن به راههای موجود
- تاسیسات جانبی راه
- تاثیر محیط و کاربریهای اطراف در طراحی راه
- منظر آرایی
- محلهای قرضه و انبار (دپو)
- خصوصیات رانندگان
- ایمنی
- محیط زیست
- تحلیل اقتصادی
معیارهای طرح هندسی راه
- فاصله دید
- مسیر افقی (پلان)
- مسیر قائم (شیب طولی، طول بحرانی شیب، قوس قائم و …)
- هماهنگی پلان و نیمرخ طولی مسیر
- خروجی اضطراری
- محوطههای کنترل ترمز
نیمرخهای عرضی راه و ابنیه
- سواره رو
- شانه (شیب عرضی شانه، رویه سازی)
- آماس و نهر جانبی
- حریم راه
- ناحیه عاری از مانع
- شیروانی
- میانه (عرض میانه، شیب عرضی میانه و…)
- مقطع عرضی راه جانبی
- پل
- دیوارهای حایل
- تونل ها
- حفاظهای ایمنی
- ضربه گیر
ترافیک و گنجایش
- مبانی ترافیک
- آمار و اطلاعات جمع آوری شده از راههای موجود
- پیش بینی ترافیک
- دادههای ترافیکی کورد نیاز
- تعیین سطح کیفیت ترافیک
تقاطعها
- کلیات (موقعیت تقاطع، اهداف طراحی تقاطعها و …)
- عوامل موثر برای طراحی
- مسیر افقی و قائم در تقاطعها
- مسیرهای گردشی
- فاصله دید در تقاطع
- بریدگی میانهها در محل تقاطع
- مسیرهای گردش به چپ غیر مستقیم در تقاطعها
- دوربرگردانها
- خطهای کمکی در تقاطع
- تقاطع با راه آهن
- روش طراحی
تبادلها
- کلیات (افزایش تحرک و کاهش تاخیر، اصلاح گلوگاه، حجم ترافیک و …)
- انواع تبادل
- انتخاب روگذر یا زیرگذر
- معیارهای طراحی
- محدودیت دسترسی در تبادلها
- روش طراحی
تخلیه آبهای سطحی
- مطالعات هیدرولوژی و تعیین دبی سیلاب
- ابنیه فنی جمع آوری و هدایت آب
- تخلیه آبهای سطح راه
- کانالها
دامنه کاربرد نشریه شماره ۴۱۵
در آییننامه طرح هندسى راهها، حداقل یا حداکثر معیارهاى طراحى ارایه مىشود. در طراحیها، معمولاً مقادیر بالاتر از حداقلها یا پایینتر از حداکثرهای مورد اشاره در آیین نامه با لحاظ ایمنى راه، درجه اهمیت، تحلیل منفعت به هزینه و حجم ترافیک در نظر گرفته میشود. در آیین نامه طرح هندسی راهها، معیارهای طراحی برای عناصر راه به صورت جداگانه ارایه میشود. در نتیجه قرار گرفتن عناصر طرح شده در کنار یکدیگر، همیشه نمیتواند ارائه دهنده یک طرح ایمن باشد، لذا لازم است تا طراح، موارد ایمنی به ویژ ه موارد ذیل را در طراحی لحاظ کند.
- قابلیت دید مناسب در طرح
- قابلیت خود معرف بودن راه (ارائه اطلاعات لازم و به موقع به استفاده کنندگان)
- قابلیت بخشندگی راه (ایمن سازي حاشیه و حریم راه)
- سازگاری عناصر راه با یکدیگر و اجتناب از اعمال تغییرات ناگهانی در مشخصات راه
- تأمین نیازهای ایمنی استفاده کنندگان راه به ویژه استفاده کنندگان آسیب پذیر
- تأمین ایمن نیازهاي کاربریهای اطراف راه
- تناسب مشخصات راه با نوع و عملکرد راه
- تناسب مشخصات راه با سرعت عملکردی وسایل نقلیه
- اجتناب از ایجاد موقعیتها یا عوامل تحمیل کننده رفتار پر خطر به استفاده کنندگان
از آنجا که بعضى از راهها قبل از انتشار نشریه شماره ۴۱۵ ساخته شده است، ممکن است در بخشهایى از مسیر، معیارهاى این آیین نامه رعایت نشده باشد. بدیهى است تغییر معیارها براى راههاى موجود مىتواند مستلزم هزینههاى غیر ضرورى شود. در چنین موردهایى به ویژه در محل تلاقی این راهها با راه جدید، با بررسىهاى فنى، اقتصادى و تحلیل تصادفها مىتوان نسبت به اصلاح طرح هندسى راههاى موجود، نصب حفاظها، تأمین روشنایى، اصلاح قوسهای افقی و قائم، تأمین بر بلندى، خط کشى و نصب علائم و امثال آن اقدام کرد.